بررسی اثر تراکم و برگزدایی بر عملکرد دانه و علوفه ذرت دانه ای زودرس در منطقه کاشمر

استفاده دو منظوره از غلات افزایش راندمان تولید را در واحد سطح ممکن می سازد. مطالعات نشان می دهد که در گیاه ذرت مخزن عامل محدودکننده عملکرد می باشد، و لذا بنظر می رسد که حذف مقادیری از سطح فتوسنتزی گیاه در زمانی خاص ، هیچگونه تاثیر منفی بر عملکرد دانه ذرت نداشته باشد. در این بررسی، ذرت زودرس رقم سینگل کراس 108 در یک طرح فاکتوریل در قالب بلوک های کامل تصادفی تحت تاثیر تیمارهای مختلف برگزدایی (حذف تاج گل نر و برگهای بالای بلال (t1)، حذف تاج گل نر و برگهای بالای بلال بجز دو برگ بلافاصله پس از بلال (t2) و بدون حذف برگها (t3)) و تراکم (65000، 75000، 85000 و 95000 بوته در هکتار) قرار گرفت . با افزایش تراکم ورس افزایش یافته بطوریکه بیشترین میزان ورس در تراکم 95000 بوته در هکتار مشاهده شد، ولی تیمار برگزدایی تاثیری بر ورس نداشت . وزن هزار دانه نیز، تحت تاثیر هیچ یک از دو تیمار تراکم و برگزدایی قرار نگرفت . بررسی روند تغییرات وزن خشک دانه در تیمارهای برگزدایی حاکی از آن بود، که حذف قسمتی از برگها سبب افزایش سرعت انتقال مواد از سایر اندامها به دانه می شود. نتایج نشان داد که در تمام تراکم ها، حذف بخشی از برگها به همراه تاج گل در دو هفته پس از گرده افشانی تاثیر چندانی بر عملکرد دانه ندارد. اگرچه بیشترین میزان علوفه (1500 کیلوگرم در هکتار) از تراکم 85000 بوته در هکتار و سطح اول برگزدایی (t1) بدست آمد ولی این تیمار کمترین عملکرد دانه (3800 کیلوگرم در هکتار) را در بین سایر تیمارها داشت . بالاترین عملکرد دانه در تراکم 75000 بوته در هکتار و عدم برگزدایی (t3) حاصل شد (6700 کیلوگرم در هکتار) و بهترین ترکیب تراکم و برگزدایی جهت حصول به حداکثر عملکرد دانه و علوفه از تراکم 75000 بوته در هکتار و سطح اول برگزدایی (t3) بدست آمد (5820 کیلوگرم در هکتار دانه و 1300 کیلوگرم در هکتار علوفه). در نتیجه به نظر می رسد که حذف برخی از برگهای ذرت سبب کاهش عملکرد دانه در آن نمی شود و لذا انتظار می رود که برداشت قسمتی از برگها در مرحله ای خاص (جهت مصرف علوفه) سبب افزایش راندمان تولید در واحد سطح گردد.